FILIPIN SAVAŞ SANATLARI KALI / ESCRIMA
1521 yılına kadar uzanan bir geçmiş
Amerika Birleşik Devletleri’ne Filipinliler tarafından getirilen savaş sanatı Escrima, Arnis ve Kali isimleriyle de anılır. Escrima, İspanyolların Filipin Adaları’na geldiği 1521 yılına kadar uzanan uzun bir geçmişe sahiptir ve İspanyolların sömürgeleştirme hareketinden önce okuma, yazma, din ve Sanskritçe gibi bir boş zaman etkinliği olarak öğretilmiştir.
Escrima gizli bir savaş sanatı haline geliyor
İspanyol sömürgeciler, güçlü bir direniş süreci sergileyen ve bololarını, hançer ve sopalarını ölümcül bir şekilde kullanmaktan çekinmeyen yerel halkı bastırmak için destek birliklerinin ve ateşli silahların yardımına ihtiyaç duymuşlardır. İspanyollar 17.yy’da hakimiyetlerini güçlendirdikten sonra da Escrima sanatınının öğretimini ve icrasını, bununla beraber palaya benzeyen ve bıçak kısmı uzun bir silah olan bolo ve hançer taşınmasını da yasaklamışlardır. (Japon derebeylerinin Okinawa’da silah bulundurmayı yasakladıkları gibi). Vatansever Filipinlileri ‘medenileştirmek’ gerekçesiyle getirilen bu yasaklar sonucunda Escrima gizli bir savaş sanatı haline gelmiştir. (Benzer bir durum Okinawa’da Karate’nin başına gelmişti)
Gizli gizli çalışılan Escrima sanatı,tekrar ortaya çıktığında da İspanyollar tarafından fark edilemeyecek bir form kazanmış, Escrima hareketleri yerel müziklerle icra edilen zararsız bir dans haline getirilmiştir. Sömürgeci yöneticiler arasında da popülerlik kazanan bu ‘dans’ festivaller ve halka açık yerlerde gösteriler olarak sunulmuştur. Fakat bu süreç içinde gerçek Escrima da yok olmamış, her fırsatta İspanyol sömürgecilerin karşısına gerçek bir güç olarak çıkmıştır. Ortak olarak Escrima adı altında toplanan birçok farklı bölgesel stil yüzyıllar boyunca, özellikle babadan oğula olmak üzere, nesilden nesile aktarılarak bu savaş sanatının yok olması önlenmiştir..
İspanyol hakimiyetinin sona ermesi ve Amerikalıların 1898’de yönetime geçmesiyle Escrima üzerindeki yasaklar kalkmış, festivallerde halka açık dostça müsabakalar düzenlenmeye başlanmıştır. Fakat bu savaşın hocaları Escrima’yı yarı gizli bir etkinlik olarak muhafaza etmeyi yeğlemişlerdir.
Escrima’nın etkinliği kanıtlanıyor
Sonraki yıllarda ülkede savaş sanatlarıyla ilgili pek çok faaliyet gerçekleştirilmiştir. Fakat aynı zamanda Japonların işgaliyle yeni bir savaş sürecine girilmiş ve birçok Filipinli, gerilla birliklerinde Amerikalılarla birlikte çalışmıştır. Bu Filipinlilerin birçoğu, gerçekleştirdikleri sayısız yakın dövüşte, aldıkları Escrima eğitimi sayesinde hayatta kalmayı başarabilmişlerdir. Dolayısıyla, Escrima, etkinliği çok uzun bir süreç boyunca gerçek dövüşlerle ciddi şekilde kanıtlanmış bir savaş sanatıdır.
Amerika’ya yayılma dönemi
Savaş bittikten sonra birçok Filipinli Amerika’ya göç etmiş ve beraberinde Escrima’yı da götürmüştür. Göçmenlerin çoğu Havai ve Kaliforniya’da yaşamaya başlamışlardır. Kaliforniya’ya gidenlerin büyük bir kısmı da Stockton’a yerleşmiş ve Arnis / Escrima, buradan başlayarak Amerika’daki savaş sanatları dünyasına girmiştir. Escrima’nın keşfedilmesi ve Nunchaku adlı silahın yaygın bir şekilde kullanılmasındaki en büyük etken, Bruce Lee’nin son dönemindeki çalışmalarıdır. Bruce Lee’nin bu “çifte sopası” “Enter the Dragon” ve tamamlayamadığı “Game of Death” adlı filmlerinde kullanması sayesinde Filipinlilere Özgü Sopa Dövüşü herkes tarafından tanınmaya başlanmıştır. Bruce Lee, Escrima’yı öğrencisi ve arkadaşı Danny Inosanto’dan, Danny Inosanto da Stockton, Kaliforniya’da ünlü bir Escrimador’dan (Escrima sanatını uygulayanlara verilen bir unvan) öğrenmişti. Filipin Savaş Sanatları, popüler savaş sanatları dünyasına geç girdiği için pek çok insan tarafından bilinmemektedir.
İstanbul
Eğitmen
Kaan Ayhan 0533 965 28 17
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder